Hoogeveen - Een kleine, sobere plechtigheid vrijdagmorgen 12 augustus 2016 in de Van Echtenstraat. Ter hoogte van nummer 3 werden vier struikelstenen geplaatst.
Ter nagedachtenis aan Anna Wijnberg-Stern, haar man Israel Wijnberg en hun kinderen Perla en Manie, die slachtoffer werden van de nazi’s. De stenen zijn er gekomen dankzij Marc Wijnberg, de zoon van Manie. Want Manie overleefde Auschwitz.
Tolerantie
De vier stenen zijn geplaatst pal voor het huis waar het gezin Wijnberg woonde. ‘Opdat wij niet vergeten, opdat deze geschiedenis zich niet herhaalt’, aldus Marc Wijnberg, die zelf in Zaltbommel woont. Kleine, vierkante messing stenen die de voorbijganger figuurlijk laten struikelen om daarmee aan te zetten tot nadenken. ‘Niet alleen over wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd, maar ook over wat er tegenwoordig allemaal speelt. Dit gaat namelijk ook over tolerantie, over discriminatie, over het vluchtelingenprobleem’, benadrukt Wijnberg.
De familie Wijnberg was een joods gezin zoals vele in Hoogeveen, vertelt de 56-jarige Wijnberg. ‘Op hoogtijdagen bezochten zij de synagoge, zo’n twee à drie keer per jaar. Ze stonden dus als joods geregistreerd. Mijn grootmoeder en tante werden bij een razzia in het noorden opgepakt en naar Westerbork gebracht, waar mannen zich in het kader van gezinshereniging ook mochten melden. Dat deden mijn grootvader en vader. In oktober 1942 werd het gezin samen met 984 anderen vanuit Westerbork op transport gezet naar Polen. Zo’n 80 kilometer voor Auschwitz bevond zich een satellietkamp, waar mijn vader en grootvader uit de trein werden gegooid. Mijn oma en tante moesten door naar Auschwitz, waar mijn oma vrijwel direct naar de gaskamer is gebracht. Perla volgde korte tijd later. Mijn vader en opa moesten werken in het kamp. Mijn opa is daar door uitputting overleden. Oftewel vermoord. Mijn vader heeft het kamp en de dodenmarsen die erop volgden, overleefd. Hij had zijn leven uiteindelijk zelfs te danken aan een toenmalige Hoogeveense architect Geert de Jonge, die heimelijk een plek voor hem regelde in het kampziekenhuis Buchenwald bij Weimar. Mijn vader keerde terug naar Hoogeveen, waar hij in zijn huis anderen aantrof.’ Elf jaar geleden is Manie Wijnberg overleden.
Gunter Demnig
Bijzonder is dat er vrijdagmorgen ook een steen is geplaatst voor Manie, omdat vrijwel alle struikelstenen in het land zijn voor slachtoffers van de nazi’s die in de oorlog zijn overleden. Wijnberg legt uit: ‘De Duitse kunstenaar Gunter Demnig, de bedenker van de struikelstenen, zegt: alle mensen die vanaf ’33 geleden hebben door naziterreur verdienen een steen. Als mijn vader nog had geleefd, had ik dit niet gedaan, maar nu ben ik er blij mee.’ De plaatsing gebeurde in het bijzijn van onder anderen Eddy Seinen (voorzitter van de nieuwe stichting), Mirjam Stern en Wim van Zuiden. Wijnberg sprak het kaddisj uit, het joodse gebed voor de doden. Aansluitend werd gewandeld naar de eerder gelegde stenen, op drie verschillende plekken.
Ruim anderhalf jaar geleden, op 5 november 2014, werden in Hoogeveen de eerste struikelstenen geplaatst. Tien in totaal, in de Hoofdstraat. Het zouden de eerste van een kleine tweehonderd zijn, zo werd beloofd. Het bleef vervolgens stil. Inmiddels is een nieuwe stichting opgericht, maar Marc Wijnberg wilde daar niet op wachten. Op zijn initiatief konden vrijdag de stenen dan ook worden geplaatst, die ook door hemzelf zijn bekostigd.
'Gemaakt wie ik ben'
Marc Wijnberg heeft zelf tot zo’n tien jaar geleden altijd ontkend dat ook de tweede generatie slachtoffer is geworden van de naziterreur. Die mening heeft hij moeten bijstellen. ‘De oorlog is in mijn leven nooit niet aanwezig. Het werkt daarom wel degelijk door, zelfs waar het gaat om mijn kinderen. Toch zeg ik tegelijkertijd: het heeft ook gemaakt wie ik ben. Het hoort bij mij.’
Bron; Hoogeveense Courant 15 september 2016
Reactie plaatsen
Reacties